De Historie van Dil

Het bedrijf Dilvis is ooit begonnen in de Zaanstreek. Dirk Dil (geboren in 1791) woonde in Oostzaan en was de eerste Dil die beroepsmatig viste op 'de Langemeer', het water dat nu het Alkmaardermeer wordt genoemd. Toen de stad Alkmaar na een economische crisis in 1854 de ‘Heerlijkheid van Akersloot’ (het zakelijke recht om met uitsluiting van anderen te vissen) wilde verkopen deed Dirk Dil een bod. Hij verworf het alleen-visrecht op het Alkmaardermeer en kreeg de titel ‘Heer van Akersloot’. Dit is een persoonlijke titel die van generatie op generatie in de familie is doorgegeven.

Nadat het visrecht van het Alkmaardermeer in handen van Dirk Dil kwam, vestigden twee van zijn vijf zonen zich aan het Alkmaardermeer. De oude Jan Dil had nog een visserijbedrijf in Zaandam. Uiteindelijk gingen zijn neef Dirk Dil en zijn neef Jan Dil Willemzoon vanaf 1884 zelfstandig verder met de binnenvisserij vanuit Akersloot.

Toen Jan Dil Dirkzoon overleed gingen zijn erfgenamen niet door met de zoetwatervisserij. Ze besloten om zijn bezittingen te verkopen. Bij opbod en afslag ging het Heerlijke Visrecht van Akersloot inclusief woonhuis en erf naar Jan Dil Willemzoon, een neef van hun vader. Hij pachtte reeds de sluizen in Zaandam, zodat hij op paling kon vissen in het bij het water rondom de sluizen. Na de koop vestigde zijn broer Dirk Dil zich tevens in Akersloot en de twee werkten nauw samen. Zij vormden de basis van Gebr. Dil Import / Export B.V., ofwel Dilvis. Jan Dil Willemzoon overleed tijdens een zakenreis in Parijs en zijn zoon, Piet Dil genaamd, ging verder met de visserij op het Alkmaardermeer. Vanaf 1920 nam de populariteit van paling in Nederland toe, er werd veel stoofaal gegeten en op kermissen was de lekkernij gerookte paling een succes.

In het begin van de 20ste eeuw was de palinghandel van groot belang voor Gebr. Dil en er kwam steeds meer internationale handel. Er werd vooral handel gedreven met het Verenigd Koninkrijk. In Engeland nam het gerecht 'Jellied eels' gretig aftrek. De Gebr. Dil voeren met grote 'palingaken' over zee. Het waren soms barre tochten. De palinghandel verminderde door de concurrentie uit Scandinavië en de zeeschepen (genaamd de Vriendschap 1 & 2) werden verkocht.

Om de vis beter te bewaren werd er na verloop van tijd een uniek ijspakhuis gebouwd. Dit gebouw was één van de eerste in Nederland dat volledig van gewapend beton was. De wanden en het dak bestonden uit dubbele betonplaten en de spouw werd gevuld met ijs. ‘s Winters hakte het personeel van de Gebr. Dil ijs uit de poldersloten en deden dit in de spouw. Door de goede isolatie was de temperatuur het hele jaar door laag. Later kwamen er kurkkorrels in de spouw wat ook isoleerde. De witte muur werd begroeid met klimop waardoor de warmte nog minder naar binnen ging. Ondanks dat het ijspakhuis op de voorlopige monumentenlijst werd geplaatst, kwam er in 1991 toch de opdracht om het te slopen.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog was de handel slecht. Teun Dil (3e generatie) had ondertussen het bedrijf van zijn vader overgenomen en de visserij op het Alkmaardermeer was van groot belang. Tijdens de Hongerwinter werden veel vangsten van brasem uitgedeeld onder de bevolking. Na de oorlog nam de verwerking van verse zoetwatervis enorm toe. Deze handel werd steeds belangrijker en Gebr. Dil kocht veel vis op afslagen in Enkhuizen, Volendam, Staveren en Makkum. Teun Dil begon met de export van gefileerde baars en snoekbaars naar vooral Zwitserland en Duitsland.

In deze periode vonden er grote zandzuigingen plaats in het Alkmaardermeer en ontstonden er veel diepe gaten. Doordat het leefgebied veranderde werd er minder paling gevangen, maar meer snoekbaars. De import en export van zoetwatervis werd vanaf dat moment belangrijker dan de visserij op het Alkmaardermeer. Teun Dil wilde toch blijven vissen en er werd vooral op snoekbaars gevist. De gevangen snoekbaarzen in het Alkmaardermeer zijn zeer gewild in Europa en overtreffen de kwaliteit van andere snoekbaars die wordt gevangen. Ook in communicatie ging Dilvis met de tijd mee en gebruikte veel de Telex.

Toen paling in Nederland steeds populairder werd behoorde Gebr. Dil tot één van de belangrijkste en grootste Nederlandse importeurs. Dilvis haalde de paling levend met tankwagens over de weg. De handel in levende aal floreerde. In Akersloot sorteerde men de paling op dikte, maat, vetheid, omdat er per soort paling verschillende afnemers waren in binnen- en buitenland. België nam veel 'gekuiste paling' af, die gebruikt wordt voor het gerecht Paling in 't groen.

In 1970 bracht de Commissaris van de Koningin een bezoek aan de Gebr. Dil. Van links naar rechts op de foto: Teun Dil (3e generatie), burgemeeste Sonnaville, Jaap van der Oord, Jan Dil (2e generatie), Commissaris van de Koningin Kranenburg en Riet Dil (Oma Dil). Klik op de afbeeldig voor een grotere weergave.

In de jaren '70 en '80 gaat Dilvis steeds meer vis importeren. Snoekbaars uit Polen. Aquacultuur paling uit Portugal en Italië en wilde paling uit de Verenigde Staten en Canada. Levende Paling kan met het vliegtuig worden vervoerd, omdat paling de helft van hun benodigde zuurstof via de huid inademt. De visserij blijft in de herfst en winter nog altijd een belangrijke factor binnen de bedrijfsvoering van de Gebr. Dil.

Eind jaren ’80 neemt Hein Dil alle aandelen van het bedrijf over van zijn vader Teun Dil en blijft zich focussen op de internationale handel. Er wordt gestart met de import van wilde aal uit Noord-Ierland, kweekpaling uit Zweden en beekridder uit IJsland. Ook worden er nieuwe loodsen gebouwd voor de visverwerking en speelt de nieuwe ambachtelijke rokerij een belangrijke rol. Afnemers in heel Europa hebben verschillende behoeftes qua vis en en Dil Import-Export B.V. weet daar goed op in te spelen. De klantenkring groeit gestaag verder en de naamsbekendheid van Dil neemt in Frankrijk en Duitsland verder toe.

De huisstijl van de Gebr. Dil krijgt een update en met de ontwikkeling van e-commerce kanalen zoals onder andere Palingshop.nl wordt ingespeeld op het huidige digitale tijdperk. Er wordt een grote digitalisering slag gemaakt in het bedrijf en de kracht van het internet wordt gebruikt voor verdere groei in de B2C markt. De supply chain verandert en e-commerce wordt een steeds belangrijker kanaal binnen Dilvis. In 2013 neemt Koen Dil het stokje over van zijn vader en wordt Directeur.

Het bedrijf groeit online hard onder de leiding van de 5e generatie. Ook wordt meer focus gelegd op de ambachtelijke viswinkel in Akersloot en op de Nederlandse markt wordt steeds meer horeca bediend. Ondanks deze nieuwerwetse handel blijft de traditionele werkwijze goed gewaarborgd. Nog altijd wordt alle vis ambachtelijk gerookte en verwerkt en ook de duurzame visserij op het Alkmaardermeer wordt ook nog altijd uitgeoefend. Want ooit begon het allemaal met de kleinschalige beroepsvisserij, een ambacht waar Dilvis nog altijd trots op is!